Vandaag heeft een aardige mevrouw 33 aantekingenboekjes van H.G.D. Cramer, directeur van de Berghuizer Papierfabriek in Wapenveld, en één van zijn zoon Bernard van 1901, gebracht. Het zijn almanaken van de Gelders Overijsselse afdeling van de Maatschappij van landbouw. Ze beginnen in 1887 en in het begin maakte HGD op een paar blanco bladzijden korte aantekeningen over het bedrijf. Vanaf 1893 zit er een agenda bij de boekjes in zoals wij die nog kennen als zakagenda. Vanaf dat moment gebruikte HGD die ruimte als dagboek. Hij maakte aantekeningen van het weer, waterstanden als die hoog waren, dienstreizen en wat hij of zijn familie in de vrije tijd deed, hun ziekte en hoe zij reisden. Het weer was belangrijk omdat het bordkarton altijd buiten te drogen werd gelegd. De waterstanden omdat dat invloed had op de prestaties van de grote waterraden die de fabriek aandreven. De vorst omdat het kanaal onbevaarbaar kon worden door ijs en er dus geen aan en afvoer per schip mogelijk was. In juli 1914 werd de ruimte in zijn zakagenda te klein voor het grote (wereld-) nieuws van de Eerste Wereldoorlog en de invloed daarvan op het bedrijf. Toen heeft HGD een groot register gebruikt als dagboek. Dat dagboek bevond zich al jaren in ons archief, ooit gekregen van "meneer Bennie" Cramer, de kleinzoon van HGD. In de zakagenda op maandag 11 november 1918, St Maarten, "om 10 uur bericht uit Zwolle dat Duitschland alle voorstellen aangenomen heeft,
dus de vrede is er." Enkele dagen later haalde hij een deel van zijn effecten uit Amsterdam uit de safe vanwege de "dreiging van de sociaal democraten". De laatste aantekening van HGD was dat hij zoveel pijn had op 11 januari 1925. Achttien dagen later is hij overleden.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten